شادابی، موضوعی است که در سال ۲۰۱۶ شاهد انتشار مقالات بسیاری در مورد آن بودیم و آنطور که به نظر میرسد، سال ۲۰۱۷ نیز اینچنین خواهد بود. طبق مطالعات روانشناسان مطرح، داشتن ذهنیت مثبت باعث میشود میزان خلاقیت شما و افزایش بازده مفیدتان افزایش یابد و بتوانید به کسبوکارتان کمک کنید.
البته باید بدانید که هر یک از ویژگیهای ما، مانند کفههای ترازو به یکدیگر متصل هستند. میزان خلاقیت بالا به معنی بیشتر کار کردن و کمتر شدن تفریح و سرگرمی است؛ اما سؤال اصلی این است که آیا خلاقیت بیش از حد، چیز خوبی است؟
روانشناسی به نام اِما سپالا، در کتاب جدید خود میگوید افرادی که بیش از حد کار میکنند و سعی دارند میزان خلاقیتشان افزایش یابد، نهتنها در کار به مشکل برمیخورند و خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب در آنها دو برابر میشود؛ بلکه از میزان خلاقیت آنها نیز کاسته میشود و با کاهش بازده مفید عملکردشان روبهرو خواهند شد.
در نظر داشته باشید که این گفتهها تنها بخش کوچکی از مشکل اصلی است که زیر ذرهبین قرار دارد؛ برای رسیدن به درک جامعتری از آنچه اِما سپالا گفته است، یک محیط کاری را فرض کنید که کارکنان در آن با مشکلاتی مانند فشار و استرس کاری، اضطراب و افسردگی دست و پنجه نرم میکنند.
در چنین شرایطی، کمپانی یا شرکت با خطراتی مواجه خواهد شد که ناشی از اتفاقات مرتبط با استرس، خلاقیت کم و غیبت کارمندان هستند. افزایش هزینهی درمان و بالا رفتن میزان استعفای کارمندان، از دیگر آسیبهایی هستند که میتوانند خسارتهای مالی زیادی به کمپانی وارد کنند.
باید درک کرد که این مشکلات، فراتر از چالشهای کاری هستند و در صورتی که مدیریت نادرست در کسبوکارتان داشته باشید، به فرهنگ اشتباهِ کاری تبدیل خواهند شد؛ فرهنگی که عبارت است از اضطراب و استرسی که کارمندانی با میزان عملکرد مفید و خلاقیت کم پرورش میدهد.
سپالا میگوید منبع این مشکلات از تفکری سرچشمه میگیرد که طبق آن باید بهسختی کار کرد تا آیندهی خوبی ساخت. این کار دقیقا مانند حالتی است که خود را تشنه نگهدارید تا در آیندهای که زمان آن مشخص نیست، آب بنوشید. از طرفی بهسختی کار میکنیم تا آیندهای شاداب داشته باشیم و از طرف دیگر در حال لطمه زدن به شادابی دوران جوانی هستیم؛ این شرایط روحی و جسمی به آیندهی ما نیز منتقل خواهد شد.
درنهایت این راهی که ما برای خود انتخاب کردهایم، تنها سبک زندگی پر از استرس، بیخوابی، اضطراب و کمبود شادابی به همراه دارد و باید بدانید که در انتهای این راه نیز شرایط تغییر نخواهد کرد. اِما سپالا پس از تحقیقاتی که داشته است، توصیههایی برای کسانی که زندگی پر از استرسی دارند در نظر گرفته است تا با عمل به این توصیهها و اعمال تغییرات کوچکی در سبک زندگی، به شادابی برسند.
۱. از کارتان فاصله بگیرید
محققان در مطالعات اخیر خود به این نتیجه رسیدهاند؛ افرادی که در اوقات فراغت از کارشان فاصله میگیرند، میتوانند در مدتزمان کمتری استرس خود را کاهش دهند و به افزایش میزان خلاقیت خود کمک کنند. محققان برای افرادی که نمیتوانند از کارشان فاصله بگیرند، پیشنهاد دادهاند که فعالیتهایی مانند تمرینات ورزشی، قدم زدن در محیط سبز و سرگرمی مفیدی که به کارشان ارتباطی ندارد، انجام دهند.
برای اشخاصی که فاصله گرفتن از محیط کارشان دشوار است نیز راهحلهای مناسبی وجود دارد. این افراد میتوانند با تفکر در مورد اتفاقات مثبتی که در محل کارشان افتاده است، میزان شادابی خود را افزایش دهند.
۲. میزان مصرف کافئین را کاهش دهید
در حالی که نوشیدن قهوه میتواند به افزایش هشیاری و میزان خلاقیت کمک کند، مصرف روتین آن روی بدن اثرات مخربی به همراه خواهد داشت. سپالا در مطالعات خود متوجه آسیبهایی شده است که ناشی از مصرف بیش از حد قهوه هستند؛ در ادامه نگاهی به این آسیبها خواهیم انداخت:
- کافئین میتواند باعث افزایش میزان کلسترول خون شود.
- مصرف بیش از حد کافئین باعث میشود میزان استرس ما افزایش یابد.
- فردی که مقدار زیادی کافئین مصرف کرده است، پس از پایان روز کاری، نمیتواند بخوابد؛ به همین دلیل به سمت مصرف قرصهای خوابآور یا داروهای ضد اضطراب میرود تا به تعادل برسد.
- قرار گرفتن مکرر در وضعیتیهایی مانند تنشهای ناشی از اضطراب و خوابآلودگی ناشی از افسردگی، باعث میشود به سیستم عصبی که درواقع با مشکل خستگی بیش از حد دست و پنجه نرم میکند، چالشهای جدیدی اضافه شود.
برای برخورد بهتر با چنین شرایطی، سپالا توصیه کرده است که با فعالیتهایی مانند یوگا و پیادهروی در فضای سبز، از میزان استرس خود کاهش دهید.
در نظر داشته باشید که شما هرروز نیاز به قهوه یا نوشیدنیهای انرژیزایی که به بدن شما میزان زیادی شکر و کافئین تزریق میکنند، ندارید. اگر روز خوبی را شروع کردهاید؛ به جای قهوه، آبمیوه میل کنید. باید در نظر داشته باشید که اگر نمیتوانید روزی را بدون نوشیدن قهوه شروع کنید به دلیل نیاز بدنتان به قهوه نیست بلکه نیاز به نوشیدن قهوه را به خود تلقین کردهاید.
۳. تنفس
یکی از حرکاتی که در یوگا آموزش داده میشود، تنفس آگاهانه است که در واقع بخشی از تنفسدرمانی محسوب میشود. سپالا در مورد تأثیرات تنفس آگاهانه روی سربازانی که از جنگ بازگشتهاند، تحقیق کرده و متوجه شده است که این روش میتواند به کاهش میزان استرس و اضطراب کمک شایانی کند.
در مطالعهی دیگری نیز گفته شده است که تنفسهای عمیق و بازدمهای طولانی باعث میشود شما به آرامش برسید و انرژی بیشتری در طول روز داشته باشید. علت این موضوع بسیار ساده است؛ شما در تنفسهای عمیق و بازدمهای طولانی تنها به انجام دادن آنها فکر میکنید و با ادامه دادن به این فعالیتها، برای دقایقی از آنچه تفکر به آن باعث ایجاد استرس در شما میشد، دور میشوید. همین امر باعث میشود به آرامش برسید.
بدن شما در فاصلهی زمانی که به علل ایجاد استرس فکر نمیکردید، اطلاعات جدیدی مانند کنترل زمان تنفس و بازدم را بررسی میکند و وقتی که پس از مدتی به انجام این کار خاتمه دهید، به دنبال یافتن پاسخ این سؤال خواهد بود که چه چیزی باعث ایجاد استرس شده بود و آیا تفکر یا فعالیت بعدی شما ارتباطی با آن دارد؟
به دلیل اینکه اکثر کارهای ما ارتباطی با آنچه باعث ایجاد استرس میشود، ندارند، فعالیت بعدی که پس از تنفسهای عمیق و بازدمهای طولانی انجام میدهیم باعث میشود فکرمان از علل ایجاد استرس دور شود و میزان استرس کاهش یابد.