مصاحبه شغلی یک مسیر دوطرفه است. همانطور که کارفرما شما را مورد ارزیابی قرار میدهد، شما نیز باید کارفرمای خود را مورد ارزیابی قرار دهید. زیرا هر دو طرف باید متقاعد شوند شغلی که درباره آن مصاحبه صورت میگیرد برای هر دو طرف مناسب است. این ارزیابی باید دقیقا از لحظهای که روی صندلی مصاحبه مینشینید آغاز شود.
در پایان مصاحبه، معمولا مدیر استخدام از ما میپرسد: «آیا سوالی دارید؟» در این شرایط منتظر نمانید تا او شرایط را تغییر دهد و به شما اجازه سوال کردن بدهد.
لین تیلور (Lynn Taylor)، کارشناس محیط کار و نویسنده کتاب «حاکم ستمگر اداره خود را رام کنید: چگونه رفتارهای کودکانه رئیس خود را مدیریت کرده و در شغل خود ترقی کنید» میگوید: تعداد کمی سوال وجود دارد که باید در ابتدای گفتگوی خود از مصاحبهکننده بپرسید.
در اینجا ما چهار سوال اصلی را به همراه دلیل آنها آوردهایم:
۱. آیا این شغل فرصتهای رشد و پیشرفت را برای شما فراهم میکند؟
تیلور میگوید که این سوال شروع خوبی برای بیان مقصود شما از یک شغل است. این سوال کنجکاوی و نکتهسنجی شما را به نمایش میگذارد. البته به این معنی هم نیست که شما بیپروا هستید. این سوال به مدیر استخدام شما نیز هنگام صحبت کردن با شما کمک میکند، چنانکه به شما اجازه میدهد اطلاعاتی درباره وضعیت این موقعیت شغلی به دست آورید. به عنوان مثال به شما بینشی میدهد که آیا این شغل، سرآغاز مسیر شما به سوی افزایش درآمد و رشد است یا خیر؟
۲. آیا این شغل با توجه به نقشی که برای شما در سازمان فراهم میکند ارتباطی با اهداف بزرگتر سازمان دارد؟ چگونه این نقش با اهداف سازمان در ارتباط است؟
تیلور پیشنهاد میدهد که در همان مراحل آغازین مصاحبه، تصویری کلی از شغل و نقش آن در دستیابی به اهداف سازمان به دست آورید. این کار به شما کمک میکند پاسخهایی که به سوالات مصاحبهکننده میدهید در چارچوب مناسب و معنادارتری قرار بگیرد. در نتیجه زمانی که از مهارتهای شغلی خود سخن میگویید میتوانید آنها را به شکل بهتری با استراتژیهای سازمان مرتبط کنید و به مدیر استخدامی بگویید که شرکت به مهارتهای شما نیاز دارد.
۳. شما در کارتان به چه چیزی بیشتر اهمیت میدهید؟
این یک سوال دوستانه است. بهانه برای گفتگو و علاقه شما به مصاحبهکننده را میرساند. تیلور معتقد است این سوال کمی چاپلوسانه به نظر میرسد اما باعث میشود که مدیر استخدامی شرکت را بشناسید. آیا مدیران شرکت به نظارت بر کارکنان خود اهمیت میدهند یا به محصولات و خدمات نهایی شرکت؟ آیا بهایی برای فضای نوآوری و خلاقیت قائل هستند یا خیر؟ آیا آنها تنها روی افزایش اعداد و ارقام سود و درآمد و کاهش هزینهها متمرکز هستند یا به آموزش و فرصتهای رشد نیز بها میدهند؟
این سوال برای شما پیشفرضی از اولویتهای اصلی مدیران شرکت و همه شخصیتهای مهم آن فراهم میآورد. شما با این سوال میتوانید دریابید که آیا قادر به همکاری با این شرکت در فضای غالب آن هستید یا خیر؟
۴. آیا این شغل مسئولیتهای خاصی دارد؟ کارهای معمول این شغل چیست؟
شما با این سوال نشان میدهید که فردی وظیفهشناس هستید و تکالیف خود را انجام میدهید. در اینجا باید صحبت خود را تکمیل کنید. مثلا برخی وظایف اصلی را که میشناسید در میان گفتههای خود فهرستوار ذکر کنید. بگویید که با آنها آشنایی دارید و شرح بیشتری از مصاحبهکننده یا مدیر استخدامی خود طلب کنید.
تیلور میگوید: «اینکار فرصتی را فراهم میآورد که اهداف و وظایف یک شغل خاص را بهتر از گذشته بشناسید و اطلاعاتی درباره آن به دست آورید که پیش از مصاحبه از آن بیبهره بودید». در عین حال شما به مصاحبهکننده خود القا میکنید که تمام شرح شغل پیشنهادی را درک میکنید. به همین دلیل است که شما باید پیش از اینکه گفتگو را به طرف مقابل واگذار کنید مثالهایی از وظایف شغلی مربوط ارائه کنید.
در پایان، چارچوبی از شغل و وظایف آن را به مصاحبهکننده خود ارائه کنید. در نتیجه، مدیر استخدامی شما، تفسیر شما از شغل را خواهد دانست. با این کار او نیز میتواند به سرعت شما را ارزیابی کرده و نظرش را در مورد شما بگوید.