بسیاری از افراد علاقه دارند که کارهای هیجانانگیز انجام دهند، فارغ از اینکه آن فعالیت در نظر دیگران چقدر ترسناک یا خطرناک باشد.
اگر درباره اسکی بر روی یک سطح شیبدار در کوه بشنوید آیا آن کار را انجام میدهید؟ آیا گشتوگذار در شهری ناشناختهای که مردمش به زبان دیگری سخن میگویند برای شما هیجانانگیز است؟ آیا از کارهای تکراری هرروزه خودتان خسته شدهاید؟
پس احتمالاً در آزمایشی که روانشناسان بهاصطلاح «هیجان خواهی» (sensation-seeking) میگویند نمره بالایی کسب خواهید کرد.
جین جوزف، استاد دپارتمان علوم اعصاب در دانشگاه کارولینای جنوبی دراینباره میگوید: «در کل این رفتار به فعالیتهایی اطلاق میشود که شخص در جستوجوی انجام کارهایی است که در ازای انجام آن پاداشی دریافت کند. فارغ از نوع ریسکی که برای انجام آن متحمل میشود.»
به زبانی دیگر، او میگوید که موضوع درباره ریسک نیست. بلکه در مورد پاداش است. پاداشی که خواستنش بر ریسک انجام آن برتری دارد.
در اینجا ۱۶ موردی را ذکر کردهایم که در بین افراد ریسکپذیر مشترک است.
۱- همه افراد در طیفی از این هیجانطلبی قرار میگیرند؛ اما بعضی بیشتر از دیگران ریسکها را تا حدی به خاطر پاداش نادیده میگیرند تا حدی که گویا بیشتر مجذوب ریسک هستند تا خودِ پاداش.
۲-این موارد ۴ زیرمجموعه از هیجانطلبی است: طالب تجربه (خواستن حس جدید یا تجربهی ذهنی)، ماجراجویی، عدم تحمل ملالت و مهارگسیختگی (مانند لذت بردن از مهمانیهای ماجراجویانه)
۳-تمام فعالیتهای هیجان طلبانه خطرناک نیستند (و تمام کسانی که ریسکپذیر هستند چنین ویژگیهای شخصیتی ندارند)
۴-افراد جوان معمولاً نمره بیشتری درزمینهی هیجانطلبی نسبت به افراد سن بالاتر کسب میکنند.
۵- و مردان بهطورکلی نمره بالاتری در این زمینه نسبت به زنان کسب میکنند.
۶- ما نمیدانیم میزان هیجانطلبی در افراد چقدر شایع است اما «جوزف» میگوید که پیدا کردن این افراد در محیط دانشگاهها و کالجها چندان سخت نیست.
۷- روانشناسانی مانند «جوزف» در این زمینه علاقه دارند که تحقیق کنند چون به گفته آنها یکی از قویترین شاخصها برای پیشگویی میزان مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی است.
۸- این موضوع وقتی مشکلساز میشود که هیجانطلبی با ضرورت منفی (negative urgency) ترکیب شود. این اصطلاحی برای توضیح رفتاری از مردم است که اعمال غیرقابلپیشبینی در مواجه با اقدامات منفی انجام میدهند.
۹- اسکن مغز افرادی که میزان هیجانطلبی زیادی دارند در هنگام آزمایش شبیهسازی کمتر جوابگو هستند. شاید به همین دلیل باشد که آنها به دنبال تجربیات دستاول بهجای شبیهسازی هستند.
۱۰-هیجانطلبان بیشتر به سفرهای ماجراجویانه و ورزشهای افراطی علاقهمند هستند.
۱۱- همچنین آنها کمتر به سمت عقاید مرسوم مذهبی گرایش دارند.
۱۲- این افراد در آزمایشهایی همچون تست دارو، هیپنوتیزم یا اختلالات احساسی، بیشتر شرکت میکنند.
۱۳- افراد با نمره بالا در این زمینه معمولاً گرایش به شغلهایی دارند که همراه با خطر باشد.
۱۴- کارآفرینها معمولاً افرادی هستند که در این آزمایش نمره بالایی کسب میکنند.
۱۵- «جوزف» بر این عقیده است که بالا بودن میزان وظیفهشناسی باعث میشود به بعضی از افراد هیجانطلب درزمینهی تعدیل درجه ریسک اقدامات خود کمک کند.
۱۶- این روانشناس امیدوار است که روزی برسد تا پژوهشها راهی را پیشنهاد بدهند که به افرادی با این ویژگیها کمک کنیم تا بتوانند به سمت ریسکهای کمتر خطرناک ولی با پاداش بیشتر بروند.