دانشمندان ۱۵ جایگاه ژنتیکی مرتبط با افسردگی را کشف کردند

هر چند که افسردگی یک ناتوانی رو به پیشرفت در سطح جهانی است اما امکان نابود شدن آن وجود دارد. پس از گذشت چندین دهه دانشمندان متوجه شدند که ژن‌هایی در "اختلال افسردگی اساسی" (MDD) نقش دارند.

از این رو مطالعه‌ی جدید‌ی با هدف تغییر این روند صورت گرفت. در این مقاله که در ژورنال Nature Genetics به چاپ رسید، تیمی متشکل از چند دانشمند به بررسی ۱۷ ترفند ژنتیکی یا SNPs (با تلفظ اسنیپ) پرداختند که می‌تواند به MDD مرتبط باشد. محققان با همکاری هزاران نفر از مردم، از آن‌ها خواستند که اطلاعات خود را به کمپانی ژنوم شناسی 23andMe ارسال کنند.

دانشمندان سال‌ها به دنبال کشف نشانه‌های ژنتیکی افسردگی بوده‌اند. نتایج مطالعاتی آن‌ها در گذشته شامل یک بررسی در سال ۲۰۱۳ است که در ژورنال The Lancet منتشر شده و یک مقاله‌ی ۲۰۱۵ در ژورنال Nature است که با برخی از سرنخ‌های امیدوار کننده همراه بوده است. با این حال هیچ‌کدام از این تلاش‌های مطالعاتی نتوانسته‌اند به نتیجه‌ی دقیق و قابل اعتمادی مبنی بر نشانه‌های ژنتیکی در حالت افسردگی برسند.

"روی پرلیس" (Roy Perlis) استاد روانپزشکی دانشگاه ‌هاروارد در این خصوص می‌گوید: "بیش از یک دهه است که تیم تحقیقاتی من به دنبال پیدا کردن ژن‌های افسردگی بودند و تلاش آن‌ها ثمری نداشته است."

با این حال جای این امیدواری وجود دارد که ژن‌های افسردگی در DNA ما شناسایی شود. چرا که این یافته به درمان افرادی که از این اختلال رنج می‌برند، کمک خواهد کرد. پرلیس می‌گوید: "البته شناسایی ژن هنوز قدم اول راه است. قسمت سخت کار مربوط به پیدا کردن روش‌های مناسب جهت فرآیند درمانی افسردگی است."

استفاده از اطلاعات جمع آوری شده

23andMe یک شرکت ژنومیک شخصی است که به شما اجازه می‌دهد تنها با قرار دادن آب دهان در داخل یک لوله، DNA شما با هزینه‌ی ۱۹۹ دلار آنالیز شود. تا مدت‌ها دعوای سازمان‌های نظارتی از جمله FDA با این شرکت توجهات زیادی را در رسانه‌ها به خود جلب کرد و آن‌ها 23andMe را متهم به فعالیت غیرمجاز می‌کردند. اما تحقیقات دیگر این کمپانی با جنجال‌های کمتری مواجه بود.

"آن وژکیکی" (Anne Wojcicki) مدیرعامل شرکت 23andMe در یک برنامه‌ی تلویزیونی گفت: "‌هدف ما این است که افراد درک بهتر و دسترسی بالاتری نسبت به ژنوم انسان پیدا کنند تا بتوانند از منافع شناخت آن برخوردار شوند. ژنوم، پتانسیل عظیمی جهت پیشبرد مراقبت‌های بهداشتی دارد. شرکت ما، ژنوم شناسی را روی یک میلیون نفر بررسی کرده است. به این معنا که یک میلیون انسان این موقعیت را دارند که با پزشک در مورد اختلالات ژنتیکی خود مشاوره بگیرند."

در بررسی ژنتیکی بیماری‌های روانی، عوامل پیچیده‌ی زیادی از جمله ژنتیک، محیط و فاکتورهای رفتاری دخیل هستند. از این رو به تعداد قابل توجهی از افراد برای مطالعه‌ی این موضوع نیاز است.

در گذشته به‌کارگیری تعداد زیادی از افراد در این بررسی‌ها بسیار گران‌قیمت و دشوار بود. در مقابل، مطالعه‌ی فعلی توانسته است که توجه پژوهشگران زیادی را به خود جلب کند.

پرلیس در ادامه افزود: "ما در این فکر بودیم که با داده‌های جمع آوری شده توسط شرکت 23andMe چه کارهایی می‌توان انجام داد؟"

و بعدا معلوم شد که این داده‌ها قدرت دارند که بسترهای مطالعاتی گسترده‌تری را فراهم کنند.

مقایسه‌ی اطلاعات مربوط به بیش از ۷۵۶۰۰ نفر از افرادی که از نظر بالینی "افسرده" تشخیص داده شدند با اطلاعات ۲۳۱۷۰۰ نفری که هیچ سابقه‌ای از افسردگی نداشتند نشان داد که ۱۵ جایگاه مربوط به افسردگی در DNA انسان وجود دارد.

ضمن این‌که محققان تیم، ارتباط بین نقش این جایگاه‌ها را در سایر اختلالات روانی مانند شیزوفرنی شناسایی کردند.

با این حال داده‌های موجود با کاستی‌ها و محدودیت‌هایی همراه است. چرا که این داده‌ها بر اساس گزارشات خود شخص تهیه شده‌اند و تنها افرادی که تجربه‌ی مراجعه به پزشک در این خصوص را داشته‌اند می‌توانند گزارش صحیح‌تری از خود ارایه دهند.

بنابراین، این احتمال وجود دارد که بعضی از شرکت کنندگان مبتلا به اختلالات روانی باشند اما چون توسط پزشک معاینه نشده‌اند، از وجود آن بی‌خبر باشند. از طرفی دیگر این امکان وجود دارد که تشخیص افسردگی در بعضی از افراد به طور غلط صورت گرفته باشد.

"جاناتان فلینت" ( Jonathan Flint) استاد روانپزشکی دانشگاه کالیفرنیا در گفتگو با گاردین می‌گوید: "یافته‌های ما در این خصوص می‌تواند به نتایجی بیش از راهکارهای درمانی بیماری‌ها‌ی روانی منجر شود."

صرف نظر از محدودیت‌های پیش رو، محققان با تحقیق و بررسی این موضوع، پیام ارزشمندی را انتقال دادند و آن این است که اهمیت و جدیت بیماری‌های مغزی نظیر افسردگی یا آلزایمر کمتر از دیگر بیماری‌های خطرناک مانند سرطان نیست.

پرلیس خاطرنشان می‌کند: "اثبات این موضوع که افسردگی یک بیماری مغزی محسوب می‌شود و مرتبط با فاکتورهای بیولوژیک است برای افراد یک واقعیت حیاتی را به همراه دارد. قرار نیست در ابتلا به افسردگی افراد را مقصر دانست. چرا که افسردگی هم مانند دیگر امراض، یک بیماری است که باید مداوا شود."