بسیاری از مردم خواب کافی ندارند و در مقابل اغلب افراد نیز گزینه‌هایی را ارایه می‌دهند که از دیدگاه آن‌ها باعث داشتن خوابی عمیق میشود. اما این افراد در خصوص صحت ادعایشان اطلاعات دقیقی ندارند و از دیدگاه آن‌ها، روش‌های مذکور تنها در حد ایده‌ای کاربردی هستند. اما در این مقاله از زومیت، اغلب روش‌های مذکور را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
افسانه ۱: همه افراد باید ۸ ساعت بخوابند
بهتر است که ثانیه‌شمار را کنار بگذارید. زیرا برخی مردم با ۸ ساعت خواب نیازشان برطرف میشود و در مقابل برخی دیگر با ۹، ۷ یا ۴ ساعت خواب به آرامش کافی می‌رسند. این موضوع بستگی به میزان فعالیت فرد و موارد این چنینی نظیر ژنتیک و سن دارد. برای مثال چندین ژن وجود دارند که مربوط به کم‌خواب بودن افراد است و این افراد تنها با چند ساعت خواب نیازشان برطرف میشود.
افسانه ۲: خواب بیشتر باعث رفع فقدان خواب میشود
در روز‌های تعطیل خوابیدن تا ظهر اقدامی فریبنده است اما باید توجه داشت که انجام چنین کاری باعث ایجاد مشکل در ساعت بدن میشود. بهترین راهکار برای این موضوع این است که هر شب در زمان مشابهی به اندازه کافی بخوابید. در انگلیسی برای این موضوع واژه Catch Up استفاده میشود. این واژه بدان معناست که اگر هر روز برای مثال یک ساعت کم خوابیده باشید و در حقیقت ۱ ساعت به بدنتان بدهکار باشد، همانند سایر بدهی‌ها می‌توانید با خواب بیشتر آن را نیز تسویه کنید. با در نظر داشتن این که انجام کار مذکور باعث ایجاد مشکل در ساعت داخلی بدن میشود، می‌توان دریافت که روش مذکور چندان راهکار مناسبی نیست.
افسانه ۳: محرومیت از خواب باعث ایجاد مشکل در سایر جنبه‌های سلامتی نمیشود
با وجود اینکه ممکن است بعد از یک روز خواب کم دچار هیچ مشکلی نشوید، اما باید توجه داشت که اگر کم خوابی موضوعی متداوم شود، در این صورت می‌‌تواند مشکلاتی جدی را در زمینه سلامتی افراد ایجاد کند. محرومیت بدن از خواب کافی باعث افزایش خطر در خصوص بیماری‌هایی نظیر دیابت، چاقی، بیماری عروق قلب و سکته مغزی میشود. اما در کوتاه مدت ممکن است باعث ایجاد حالاتی نظیر کاهش سطح بینایی، مشکلاتی خلقی و سردرد شود.
افسانه ۴: نوشیدن شیر گرم قبل از خواب باعث بهبود خواب میشود
همانند بوقلمون (که در ادامه به آن خواهیم پرداخت)، شیر نیز دارای ماده‌ای به نام تریپتوفان (Tryptophan) است که با ورود به بدن تبدیل به ماده شیمیایی سروتونین (Serotonin) میشود که دلیلی برای خوابیدن است. اما باید توجه داشت که مقدار این ماده موجود در یک لیوان شیر گرم حدود ۱۰ برابر کمتر از مقدار مورد نیاز برای خوابیدن انسان است. اما در کل به خوابیدن کمک می‌کند.
افسانه ۵: چرت‌زدن خوب نیست
تاثیر چرت‌زدن بر خواب شبانه موضوعی دشوار و البته تایید شده است. برای مثال خوابیدن طولانی در طول روز باعث میشود که شب‌ها نتوانید به خوبی بخوابید. اما در تحقیقات مختلف مشخص شده که خوابیدن به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در طول روز، باعث افزایش سطح هوشیاری میشود. علاوه بر این، چرت‌زدن تاثیر مثبتی نیز در حافظه، عملکرد روانی و سیستم ایمنی بدن دارد.
افسانه ۶: تنها زمانی خواب می‌بینید که چشمانتان حرکت کنند
بر خلاف باور عمومی، افراد در تمام حالات خواب می‌‌توانند رویا ببینند که این شامل خواب با چشمان در حال حرکت (REM Sleep) و خواب با چشمان ثابت نیز میشود. البته با وجود اینکه در هر دو حالت افراد می‌‌توانند رویا ببینند، اما بر اساس گزارش کارشناسان، خواب دیدن در حالت چشمان بدون حرکت متفاوت است.
بر اساس این گزارشات، موضوع رویا دیدن با چشمان بی‌حرکت اغلب به اتفاقاتی مربوط میشود که در طول روز می‌افتد ولی رویای افراد در زمانی که چشمانشان حرکت می‌کند اغلب مربوط به اتفاقات خارق‌العاده است.
افسانه ۷: شمارش گوسفند‌ها باعث میشود که بخوابید
اگر از جمله افرادی هستید که با خوابیدن مشکل دارید و نمی‌توانید به راحتی بخوابید، باید بگوییم که شمردن گوسفند پیش از خواب باعث میشود که فرآيند خوابیدنتان طولانی‌تر شود. تحقیقی روی ۴۱ نفر با مشکل بی‌خوابی انجام شد که در جریان آن گفته شد باید شب پیش از خواب گوسفند بشمارند، اما نتیجه به دست آمده این بود که مدت زمانی که تا خوابیدن در حین شمارش گوسفند سپری میشود، طولانی‌تر از زمان‌هایی است که گوسفند نمی‌شمارید.
اگر به دنبال راهکار دیگری هستید تا پیش از خواب انجام دهید، پیشنهاد میکنیم که به سراغ تصور تصاویر آرامش‌بخش بروید. نتیجه آزمایش‌ها نشان می‌دهد افرادی که پیش از خواب تصاویر آرامش‌بخش را تصور می‌کنند، سریع‌تر از افرادی که گوسفند می‌شمارند یا حتی گوسفند نمی‌شمارند به خواب می‌روند.
افسانه ۸: اگر فردی که در خواب راه می‌رود را بیدار کنید، می‌میرد
باید توجه داشت اگر فردی را که در خواب راه می‌رود یا در واقع شب‌گردی می‌کند، در حین راه رفتن بیدار کنید، وی شوکه و گیج میشود اما هرگز باعث کشته شدنش نمی‌شوید. راه‌رفتن در خواب زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در خواب عمیقی فرود رود که این موضوع باعث میشود نتواند از خواب بیدار شود و البته همین موضوع دلیلی است که وی بعد از بیدار شدن نیز هوشیاری کافی را به دست نمی‌آورد.
ایده اینکه با بیدار کردن افراد شب‌گرد از خواب باعث کشته شدن آن‌ها می‌شوید جنبه علمی ندارد. اگر در میان آشنایان نزدیکتان افراد شب‌گرد دارید، بهتر است که به الگوی خواب آن‌ها توجه کنید. زیرا راه رفتن در خواب اغلب بین افرادی اتفاق می‌افتد که دچار محرومیت از خواب هستند.
افسانه ۹: اگر خواب ببینید که مردید، در زندگی واقعی نیز خواهید مُرد
افسانه‌ای وجود دارد که گفته میشود اگر در خواب بمیرید، در زندگی واقعی نیز جانتان را از دست خواهید داد اما این موضوع واقعی نیست و نباید نگران آن باشید. این راز نیز همانند بیدار کردن شب‌گرد‌ها در خواب غیرواقعی است. با وجود اینکه انسان‌ها با خواب دیدن نمی‌میرند، اما دانشمندان همچنان در تلاش هستند تا پی ببرند که چرا انسان نیاز به خواب دارد.
افسانه ۱۰: خوابیدن با چشمان در حال حرکت آرامش بخش‌ترین نوع خواب است
خوابیدن با چشمان در حال حرکت (REM Sleep) نوعی از خواب است که در آن رفتار بدن و مغز همانند اوقات بیداری است. چرخه نخست REM در ۹۰ دقیقه اول خواب اتفاق می‌افتد که با افزایش ضربان قلب، فشار خون و فلج شدن (عدم حرکت) موقت بدن همراه است . در حقیقت بخش اصلی خواب که باعث آرامش میشود مربوط به زمانی است که چشم‌ها حرکت نمی‌کند و خواب در حالت none-REM قرار دارد.
افسانه ۱۱: افرادی که بیهوش هستند، خوابیده‌اند
زمانی که انسان در حالت ناخودآگاه است، بدین معنا نیست که وی خوابیده است. زمانی که چرت می‌زنید، مغز همچنان مقدار مشخصی از امواج مغزی را ساطع می‌کند. در مقابل، زمانی که بیهوش می‌شوید مغز به سختی از خودش امواج را ساطع می‌کند که این مقدار متمایز از آن میزانی است که در زمان خواب ساطع میشود. در حقیقت حالت بیهوشی بسیار شبیه به حالت کمای برگشت‌پذیر بر اثر موارد مخدر است که کاملا با حالت خواب فرق دارد.
افسانه ۱۲: بوقلمون باعث میشود که بخوابید
با وجود اینکه دانشمندان اعلام کرده‌اند خوردن بوقلمون باعث خوابیدن افرادی که بی‌خوابی دارند نمیشود اما همچنان این افسانه وجود دارد. همانند موضوع خوردن شیر گرم قبل از خواب، بوقلمون نیز دارای مقداری تریپتوفان (Tryptophan) است که با ورود به بدن تبدیل به ماده خواب مغز به نام سروتونین میشود. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که بوقلمون مقدار تریپتوفان کمتری نسبت به پنیر چدار دارد. اما با این اوصاف چرا بعد از خوردن پنیر کباب شده خوابمان نمی‌آید؟ در حقیقت بر اساس گزارشات آنچه که باعث میشود خوابتان بیایید تمام مواد اضافه‌ای است که میل میشود و به همین دلیل بوقلمون نیز می‌توان یکی از این مواد خورده شده باشد.
افسانه ۱۳: بی‌خوابی به این معناست که شما در خوابیدن مشکل دارید
بی‌خوابی یکی از اختلالات خواب است اما این بدان معنا نیست که فرد در خوابیدن مشکل دارد. یک نفر از سه آمریکایی تاحدودی از مشکل بی‌خوابی رنج می‌برد. موضوع مذکور به این معناست که آن افراد موارد زیر را تجربه می‌کنند:
- صبح زود از خواب بیدار می‌شوند و نمی‌توانند دوباره بخوابند
- به طور مکرر شب‌ها از خواب بیدار میشود
- بدون اینکه احساس تازه شدن داشته باشند بیدار می‌شوند
- در خوابیدن مشکل دارند
افسانه ۱۴: افراد پیر کمتر نیاز به خواب دارند
افراد مسن اغلب کمتر به خواب تمایل دارند و شب‌ها مدت کمی می‌خوابند و صبح زود از خواب بیدار می‌شوند. اما در کل این بدان معنا نیست که آن‌ها نیاز به خواب کمتری دارند. افراد پیر نسبت به جوانان خواب کمتری دارند. در حقیقت آن‌ها کمتر خواب آرامش‌بخشی در مقایسه با خواب خوبشان دارند. Sudhansu Chokroverty که متخصص فیزیولوژی اعصاب و خواب در مرکز پزشکی JFK است در گفتگو با WebMD می‌گوید: «این دلیلی است که افراد مسن در طول روز چرت می‌زنند.»