همهی ما از مزیتهای یک برنامه برای انجام فعالیتهای روزانه خبر داریم. مهمترین حسن این برنامهها کنترل میزان پیشرفت فعالیتها و رسیدن آنها به هدف بوده که نتیجهای کاملا ملموس خواهد داشت، حتی اگر این فعالیت به اندازهی یک حمام رفتن عادی حساب شود.
اگر برنامهی خود را طوری تنظیم میکنید که کارهای آسان در صدر و کارهای سخت در آخر برنامه قرار میگیرند، پس به راحتی آن بیشتر از چالشهای جدید و کارآیی اهمیت میدهید. اما راهحل چیست؟ باید برنامهی خود را با اهدافی غیرواقعی پر کنیم و در انتها تمام آنها را بینتیجه رها کنیم؟ هدف باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
واژههایی از قبیل هدفگذاری موثر، مفید یا هوشمند در مدیریت برای جواب به همین سوالات به وجود آمدهاند. هدفگذاری موثر ترجمهی کلمهی انگلیسی SMART است. بنابراین اهدافی که برای خود در طول روز یا در بازههای زمانی مختلف تعیین میکنید باید ویژگیهای زیر را داشته باشند:
قابل سنجش (Measurable): ویژگیهای هدفی که تعیین کردهاید چیست و زمان رسیدن به هدف چطور آن را ارزیابی میکنید؟ فرض کنید در یک مسابقهی فوتبال هیچ کس نتیجهی آن را محاسبه نکند، این بازی به اندازهی تلاش شما برای رسیدن به یک هدف بدون ویژگیهای قابل سنجش بیفایده است.مشخص (Specific): هدف باید به درستی تعریف شده باشد و به چهار سوال چه زمانی، در چه مکانی، چه چیزی و توسط چه کسی پاسخ داده شود.
دست یافتنی (Achievable): با توجه به محدودیتهایی که با آن روبهرو هستید رسیدن به هدف امکانپذیر است؟ به عنوان مثال خواندن یک کتاب در طول هفته ممکن به نظر میرسد ولی تبدیل به یک ورزشکار حرفهای مسلما امکان ندارد.
واقع بینانه (Realistic): هدفی که طراحی کردهاید ارزش صرف انرژی را دارد و این هدف با اهداف دیگری که برای خود معین کردهاید هماهنگ هستند؟ بهتر است به جای ارزیابی یک هدف، تمام اهداف را در کنار هم ارزیابی کنید. مثلا اهداف کاری با نقش شما در خانواده در تضاد نیستند؟
زمان بندی شده (Timeline): در آخر نیز باید باید برای هدف محدودیت زمانی تعیین کنید. برای همهی ما پیش آمده که هدفی را مشخص کرده و آن را شروع نشده یا بینتیجه رها کرده باشیم. بنابراین برای کارهای خود زمان مشخص کنید و سعی کنید به این محدودیتها پایند باشید.
هدفگذاری هوشمندانه نه تنها در فعالیتهای روزانه بلکه در انجام پروژههای کاری هم به عنوان کارآمدترین روش هدفگذاری شناخته میشود. بنابراین به جای وعدههای الکی، کاغذ را بردارید و برای خود اهدافی مناسب طراحی کنید.
شما برای فعالیتهای خود چطور برنامهریزی میکنید؟ آیا از روش خاصی برای هدفگذاری فعالیتهای خود پیروی میکنید؟