عکاسی یکی از هیجان انگیزترین و الهام بخش‌ترین حرفه‌ها است. شما را وادار به ماجراجویی می‌کند و باعث می شود دنیا را با نگاهی جدید ببینید، با افراد جالبی ملاقات کنید و تصاویرمنحصر به فرد خود را خلق کنید.
"ما خالق به دنیا آمده ایم و خلاقیت است که در نهایت تجربه هایمان را با وجودمان درهم می‌آمیزد" برن براون (Brene Brown).
چه چیزی باعث از بین رفتن انگیزه‌هایتان شده و دیگر با عکسهایی که گرفته اید، هیجان زده نمی‌شوید و حس کسی را دارید که درگیر عادات کسل‌کننده شده است؟ اغلب عکاسان، حتی بسیاری از حرفه‌ای‌ها، دربازه‌ای از زمان دچار این حس می‌شوند.
از عکسهایی که گرفته‌اید خسته می شوید و دیگر حوصله‌ای برایتان نمانده است.
چرا چنین اتفاقی برایمان می افتد؟
عادت مخرب عادت کردن!
مثل همه، شما هم احتمالا غرق در عادت‌هایتان می‌شوید ، تقریبا هر روز کارهای تکراری انجام می‌دهید. قهوه‌تان را به همان روش همیشگی و در راس ساعت مقرر درست می‌کنید، از یک مسیر تکراری و سر یک ساعت مشخص سرکار می روید، هر شب غذاهای مشابه شب‌های قبل می‌خورید. مانند این است که حتی بدون فکر کردن به این کارها فقط انجامشان می‌دهید.
"تا زمانیکه عادت ها و کارهای روزمره و تکراری تعیین‌کننده شیوه زندگی مان باشند، ابعاد جدید روح هرگز خودش را نشان نخواهد داد" هنری وندایک(Henry van Dyke).
ذهن شما تلاش زیادی می کند تا کارهایتان را از روی عادت انجام دهید. با این روش، زندگی ساده‌تر شده و دیگر مجبور نیستید در طول روز تصمیم‌های جدید بگیرید. اما اگر طبق عادت زندگی کنید، قادر به دیدن و انجام دادن چیزهای جدید نخواهید بود، یا کارهایتان را به شیوه‌های جدید امتحان نخواهید کرد. عادت، خلاقیت‌تان را از بین خواهد برد.
چگونه می‌توان از این چرخه تکراری بیرون آمد؟
راه هایی که به شما کمک می کنند تا زندگی پرشور و انگیزه‌ای داشته باشید با توجه به اینکه دنبال چه چیزی هستید با روش‌های دیگران متفاوت خواهد بود. در ادامه چند ایده را به شما پیشنهاد میکنیم:
۱ - دوربین را در خانه بگذارید
اگر جزو افرادی هستید که همیشه دوربین به همراه دارند و مرتب در حال عکاسی هستند، این عادت را برای مدتی کنار بگذارید. در این صورت به راحتی می‌توانید به جای اینکه در اطراف چرخی بزنید و وقت خود را صرف نگاه کردن و ساختن ترکیبی از زیبایی‌ها در ذهن خود کنید، ممکن است پشت سر هم عکس بگیرید. اگر از عکسهایی که می گیرید، خسته شده‌اید، احتمالا به خاطر همین توقف‌های طولانی مدت و عکاسی‌های پی در پی باشد.
بیایید با شیوه ای متفاوت به بررسی دنیای پیرامون بپردازیم، نه به عنوان یک عکاس بلکه به عنوان کسی که می شنود، حس می‌کند، بو می‌کند و اتمسفر اطراف را جذب می‌کند. استفاده از تمام حواس پنجگانه روش فوق‌العاده‌ای برای تجربه جهان است اما به شیوه‌‌ای متفاوت! این امر به شما کمک خواهد کرد تا دید جدیدی نسبت به اطراف خود به دست آورید.
اصوات، خاطرات خاصی را برای ما تداعی می کنند – صدای خش خش برگ‌های پائیزی زیر پا، صدای زمزمه وار قطار در فاصله‌های دوردست، ارتعاش نت‌های موسیقی در یک کافه، مکالمه‌ای که پشت سر شما انجام می‌شود و رفته رفته محو می‌گردد. توجه به حس‌هایی که قبلا به آنها اهمیت نمی دادیم (معمولا علاقه‌مندان به عکس عادت کرده‌اند که بلافاصله از حس بینایی خود استفاده کنند) نیز کمک خواهد کرد تا در آن لحظه غرق شوید، شما را از ذهن شلوغتان دور نگه داشته و وارد دنیایی می کند که می‌توانید در آن چیزهای جالب و منحصر به فردی ببینید.
چالش: زمانی که آماده شدید تا دوباره سراغ عکاسی بروید، به مدت ۱۵ روز، روزانه فقط سه عکس بگیرید. اگر به‌نظرتان سخت است، پس چالش خوبی برای شماست. این تمرین به شما کمک خواهد کرد تا در کار خود جدی‌تر و دقیق‌تر باشید. تلاش خواهید کرد تا عکسهایی با تعداد کم، اما با کیفیت بالا بگیرید. حال با محدودیت گرفتن فقط سه عکس در روز، چه عکسهایی خواهید گرفت؟
۲ - گرفتن عکس را تبدیل به یک عادت کنید
حالا عکس ماجرا را درنظر بگیرید. شما جزو افرادی هستید که معمولا عکاسی نمی کنید – شاید منتظر موقعیت‌های خاصی مثل پیاده روی در یک ناحیه زیبا و دوست داشتنی، نور خوب و یا تعطیلات بمانید – در این صورت برعکس آنچه را که در بالا اشاره شد به شما توصیه میکنیم. اگر هر از گاهی عکاسی انجام می دهید، در اینصورت هرگز نمی توانید وارد ریتم خلق عکس‌های ناب شوید، روی مهارت لازم برای عکاسی مثل دیدن جهان آنگونه که باید دید و تصمیم به ایجاد عکس های خارق‌العاده، به اندازه کافی کار کنید و آنها را توسعه دهید. ایجاد و خلق یک عکس شبیه به ماهیچه است – هرچه بیشتر تمرین کنید قوی تر و ماهرتر خواهید‌شد.
"خلاقیت شما محدود نیست. هرچه بیشتر از آن استفاده کنید، بیشتر نصیبتان می شود". مایا آنجلو (Maya Angelou)
با ایجاد عادت خلق کردن، متعهد می‌شوید که عکاسی بخش مهمی از زندگیتان است. همچنین کمک می کند تا ناخودآگاهتان به صورت سازماندهی شده و منظم به عمل عکاسی فکر کند. ذهنتان شروع به آماده سازی می کند. شاید عجیب بنظر برسد اما این کار هم شبیه بقیه کارهایی است که معمولا انجام می دهید، ذهنتان و جسمتان عادت می کند. با این کار به عکاسی علاقه‌مند خواهید شد و حس فوق العاده‌ی ایجاد عکس‌های جدید به شیوه‌های جدید و هیجان انگیز، شما را به تکاپو وا می دارد.
چالش: اگر ایجاد عادت عکاسی برایتان دشوار است، پس این چالش مناسبی برای شماست – به مدت ۱۵ روز، هر روز ۵۰ عکس بگیرید. اینکار خلاقیت شما را شعله ور ساخته و روز شما سرشار از نگاه کردن، دیدن و توجه کردن می شود، چیزهایی که برای گرفتن عکس های بی نظیر ضروری است.
۳ - عکس بگیرید، نه برای آنکه نتیجه را ببینید، بلکه برای لذت بردن از فرآیند عکاسی
حتما کودکان را در حین کارهای هنری دیده اید که چگونه از انجام دادنشان لذت می برند. از لمس پرها قبل از اینکه به جعبه تخم‌مرغ بچسبانند ( درست کردن کاردستی) تا نقاشی های بی هوا و شلخته‌ی رنگی روی یک تکه کاغذ سفید. در حقیقت بیرون رفتن با بچه ها و دیدن دنیا از نگاه آنها به گونه ای بسیار وسیع و متفاوت، یک روش عالی برای یادگیری بودن در زمان حال و لذت بردن از دنیای اطراف است.
وقتی با کودکان مشغول ساختن چیزی شویم لذت تمام عیاری را تجربه خواهیم کرد، چیزی که ما به عنوان عکاس گاهی اوقات فراموش می کنیم. شاید به این دلیل که گرفتن عکس بسیار آنی و لحظه‌ای است - لحظه فشردن دکمه شاتر - ما فراموش میکنیم که تمام فرایند خلاقانه ساخت یک عکس است که مارا به لحظه فشردن دکمه شاتر می رساند!
"آنچه که مرا به کاری وا می‌دارد ... آنچه که تکنیک نامیده می‌شود ... چیزی است که از اعماق جایی مرموز برمی‌آید. منظورم این است که شاید این فرآیند مربوط به ابزاری باشد که با آن کار می کنید ... اما اغلب وابسته به تصمیماتی است که می‌گیرید، تصمیم‌هایی که منجر به صرف زمانی زیاد و شکار لحظه‌هایی خاص می‌شود." دیان آربوس(Diane Arbus)
وقتی عکاسی می‌کنید تمرکز خود را بر حضور در زمان حال بگذارید، به ایمیل ها و کارها یا به بچه‌هایتان فکر نکنید و در عوض به ابرهای زیبا یا به قطره‌ی بارانی که در حال لغزیدن از برگ است به دقت نگاه کنید. چه چیزی بهتر از اینکه خودتان را از تمام مسئولیت هایی که در زندگی دارید خلاص کرده و برای لحظاتی در محیط اطراف و زیبایی های این جهان غرق کنید؟
۴ - پروژه ای را شروع کنید
ممکن است گاهی حواستان پرت تمام کارهایی که باید انجام دهید، خانواده و غیره شود. به طوری که مرتبا از این شاخه به آن شاخه می پرید و عملا هیچ کار مفیدی انجام نمی دهید و عکس های متفرقه از اینجا و آنجا می گیرید. این زمانی است که باید خود را درگیر یک پروژه جدید کنید.
نکته کلیدی برای پروژه ها: موضوعی را انتخاب کنید که علاقه شدیدی به آن دارید و هرچیزی می تواند باشد - رنگ بنفش، مکانی زشت و کثیف، معدن نمک، درختان، فرزندانتان، افرادی با مدل موهای خاص - اگر سعی کنید می توانید موضوعات جدیدی برای عکاسی پیدا کنید.
"می خواستم در مورد ابرها عکاسی کنم تا بدانم در طول چهل سال چه چیزهایی در مورد عکاسی یاد گرفته ام. از طریق ابرها من فلسفه زندگی ام را کنار گذاشتم تا نشان دهم که موفقیت من در عکسهایم به واسطه موضوعی که انتخاب می‌کردم، به خاطر درختان یا صورت‌های خاص، سرزمین‌ها یا به خاطر امتیازات ویژه‌ای که داشتم نبود. ابرها متعلق به همه هستند و همیشه حضور دارند." آلفرد استیگلیتز (Alfred Stieglitz)
نکته کلیدی این است که همه چیز مربوط به تکنیک نمیشود بلکه علاقه و اشتیاق خیلی مهم است. چرا؟
چون وقتی سرگرم زندگی می‌شوید و یا در آن به مشکلی بر می‌خورید، اگر واقعا علاقه‌مند به عکاسی باشید، احتمال کمی وجود دارد که که پروژه‌هایتان را کنار بگذارید.
علاقه زیاد شما را به سمت پیدا کردن زوایای جدیدی در رابطه با پروژه یتان سوق خواهد داد.
وقتی شما در حین عکاسی چیزی حس می‌کنید، احتمال اینکه عکسهایتان سرشار از احساس باشند بیشتر می‌شود. چرا این امر مهم است؟ برای اینکه شما انتظار دارید مردم به عکستان توجه کرده و با آن ارتباط برقرار کنند. بیشتر عکسهایی که می‌بینیم خالی از روح و احساس هستند. بهترین عکسها آنهایی هستند که بتوانند با مخاطبشان، هم به لحاظ ایده بصری و هم حسی، ارتباط برقرار کنند.
عکاسی برای من دیدن نیست بلکه حس کردن است. اگر شما قادر به حس آنچه که می‌بینید نباشید، پس هرگز نخواهید توانست چنین حسی را در دیگران به هنگام تماشای عکستان ایجاد کنید." دان مک کولین(Don McCullin)
۵ - کاری کاملا متفاوت انجام دهید
درباره اینکه چگونه عادت می تواند برای عکاسی خوب باشد صحبت کردیم، با متعهد شدن به تمرین های مکرر و آماده ساختن ماهیچه های خلاقیت. اما عادت می تواند جنبه منفی هم داشته باشد. بیش از اندازه به کارهایی که می کنید یا سبک زندگیتان عادت کرده و دیگر خودتان را مجبور به امتحان شیوه‌های جدید نخواهید کرد.
راجع به موضوعاتی که معمولا از آنها عکاسی می کنید فکر کنید. حالا درباره چیزهایی که از عکاسی آنها می ترسید فکر کنید و سپس بروید و از آنها عکس بگیرید. شاید در عکاسی از مناظر خیلی خبره باشید یا دوست دارید از افراد عجیب درصورتی که جلوی دوربین شما باشند عکس بگیرید. اما ایده عکاسی پرتره از آنها شما را می ترساند. پس انجامش دهید. یا شاید همیشه آرزو داشتید به بلندترین پشت بام رفته و از شهر خود عکس بگیرید. اما فکر گرفتن اجازه و موارد دیگر عصبی تان می کند. پس فقط انجامش دهید.
" شاید هرگز آنچه که دقیقا می خواهید انجام دهید یا جایی که می‌خواهید بروید را ندانید. اما اگر در راه ادامه‌ی مسیر، قصد برداشتن قدم های کوچکی دارید، این قدم های کوچک در طول زمان به هم پیوسته و تصویری زیبا و کامل به وجود خواهند آورد". لوری دشن (Lori Deschene)
۶ - همیشه به خاطر داشته باشید که چرا عکاسی می کنید
در عکاسی خیلی راحت می توانید گرفتار این طرز تفکر شوید – من باید عکس های زیادی بگیرم! من باید بهتر از این باشم! اما سرزنش کردن خود، راه به جایی نمی برد. در عوض، شما را ترغیب می کنیم تا به این فکر کنید که عکاسی واقعا چه معنایی برایتان دارد، چه منافعی جز لذت و تفریح از عکاسی به دست می‌آورید؟ چگونه زندگیتان را ارتقا می دهد، رونق می بخشد و شما را توانمند می سازد؟
از خودتان این سوالات را بپرسید:
- عکاسی چه چیزهایی به من می دهد؟
- چگونه در زندگی روزانه ام می‌خواهم خلاق باشم؟
- به کدام عکسها یا پروژه‌هایم بیشتر افتخار می‌کنم؟
وقتی به دلایل و پاسخ این سوالات دست یافتید، تعهد و اشتیاق به عکاسی برایتان راحت تر خواهد بود.
۷ - در دام کمال‌گرایی گیر نکنید
اغلب فکر میکنیم که در کارمان به اندازه کافی خوب نیستیم و این طرز فکر تاثیر بدی بر روی ما می گذارد، از این رو عکاسی را متوقف کرده یا سرعت کارمان به هنگام انجام پروژه کم می‌شود.
کمال گرایی یک صدای ظالم و دشمن جان مردم است. تمام زندگیتان را در چنگ خود گرفته و شما را دیوانه خواهد کرد. آن لاموت (Anne Lamott)
چه کسی اهمیت می دهد کارهایی که انجام می دهید نتیجه ای نداشته باشد؟ برای چه کسی مهم است برخی از عکس هایتان عالی نیستند؟ این دیوانگی‌ست که خود را از انجام کارهایی که دوست دارید، قبل از آنکه حتی انجامشان دهید، منع کنید. قبول داشته باشید که ترس در وجودتان هست اما اجازه ندهید مانعتان شود. ترس ها در نهایت از بین می روند.
بی هدف و سرگردان باش! در برابر چنین حس هایی مقاومت کنید تا اکتشافات عکاسی تان مفید و موثر باشد. نگران نتیجه کار نباشید و به جای آن بر آنچه که می بینید تمرکز کنید. گوش کنیدو به دنبال چیزهایی باشید که در شما ایجاد علاقه می کنند.
۸ - غیر مستقیم الهام بگیرید
واقعا بر این باور باشید که از هر مکانی می توانید برای عکس ها الهام بگیرید. عکاس معروف ارنست هاس (Ernst Haas) می‌گوید:
"مراقب الهامات مستقیم باشید. این نوع الهامات می توانند خیلی سریع تبدیل به انگیزه‌های تکراری شوند ... از طریق آثار مشهور موسیقی، نقاشی و شعر، جانی تازه به حواس خود بدهید. به‌طور خلاصه، الهامات غیر مستقیم را امتحان کنید، پس از آن همه چیز خود به خود اتفاق خواهد افتاد."
بنابراین زندگیتان را با الهامات خلاقانه‌ای پر کنید که شما را به حرکت درآورند. موسیقی زیبا، تماشای نقاشی های خارق العاده، خواندن کتاب های ماجراجویانه. فرقی نمی کند چه چیزی، اگرشما را به هیجان می آورد و موجب حرکت دادنتان می شود. بنابراین بهترین گزینه برای شماست. هرچقدر بیشتر حس هیجان و خلاقیت را ملکه ذهنتان کنید همانقدر بدنتان و ذهنتان آنها را در درونتان نهادینه می کنند.
همیشه امکان دارد به راحتی گرفتار افکار منفی شوید و حس کنید که هرگز دوباره عکس خوبی نخواهید گرفت. اما اگر لحظاتی که حس فوق العاده‌ی خلاق بودن را تجربه و عکس های شگفت انگیزی گرفته اید به یاد بیاورید، خواهید دید که دوباره آن حال و هوای لذت بخش بر می گردد.
ایده های ذکر شده را امتحان کنید و در صورتی که توصیه های مفید دیگری در این زمینه دارید با ما در میان بگذارید.