بررسی اسکن مغز ۲۰۰ جوان و نوجوان پسر نشان داده است که مغز افراد معتاد به بازیهای ویدیویی نسبت به مغز یک فرد عادی عملکرد متفاوتی دارد. محققان دلایل و شواهدی را یافتهاند که نشان میدهد در بعضی از قسمتهای مغز این افراد ارتباطات عصبی فوقالعاده زیادی وجود دارد و این افراد بیشتر از بقیه در معرض آشفتگیهای ذهنی قرار دارند.
این بررسی بر روی جوانان و نوجوانان مذکر ۱۰ الی ۱۹ سالهای انجام شده است که در پی مداخلات پزشکی بودهاند تا بتوانند اختلالات ذهنی ایجاد شده در اثر بازیهای اینترنتی را در خودشان درمان کنند. این بیماری به تازگی در لیست اختلالات ذهنی وارد شده و در کتاب Diagnostic and statistical manual of Mental Disorders به چاپ رسیده است؛ البته لازم است که بررسیهای بیشتری در این زمینه صورت بگیرد.
به عنوان یکی از ویژگیهای شاخص این اختلال میتوان به این نکته اشاره کرد که فرد برای اینکه به بازی اینترنتی خود ادامه دهد، از خوردن و خوابیدن دست میکشد و هیچ توجهی به خواب و خوراک خود ندارد. بنابراین محققان اسکن مغز افراد معتاد به بازیهای ویدیویی را با اسکن مغز افراد عادی مورد مقایسه قرار دادند تا تشخیص دهند که عملکرد عصبی مغز این دو گروه چه تفاوتها و چه شباهتهایی با هم دارند. در بررسی اسکن MRI از مغز این گروه مشخص شده است که در افراد معتاد به بازیهای ویدیویی در منطقهی salience network مغز، هماهنگی و انسجام بیشتری وجود دارد.
Salience network بخشی در قشر مخ است که عملکردی مشابه با سوئیچ شبکه و یا برج مراقبت پرواز را برعهده دارد. نقش این بخش از مغز انسان این است که تشخیص میدهد چه چیزی در آن لحظه مهم است و باعث میشود که اندامهای بدن بر روی انجام آن فعالیت خاص متمرکز شوند. به طور مثال در زندگی عادی و روزمرهی ما، این بخش از مغز باعث میشود زمانی که اتومبیلی به ما نزدیک میشود بتوانیم سریع عکسالعمل نشان دهیم و خودمان را از سر راه آن کنار بکشیم و نهایتا جان خود را نجات دهیم. البته در بازیهای ویدیویی فعالیت این بخش از مغز باعث میشود که بتوانیم در مقابل رگبار گلولههایی که به سمت ما شلیک میشود، جا خالی بدهیم و احتمالا بازی را ببریم. نویسندهی اصلی این مقاله جفری اندرسون از دانشگاه یوتا در این مورد میگوید:
ارتباط بیش از حد بین سلولهای عصبی این بخش از مغز در انسان ممکن است منجر به این شود که فرد برای تمرکز بر روی هدف، توانایی خیلی بیشتری داشته باشد و همچنین باعث میشود که فرد بتواند خیلی سریع اطلاعات جدیدی را در مورد محیطی که در آن قرار میگیرد، بدست بیاورد.
او در ادامه میافزاید:
این تغییرات که در ذهن افراد معتاد به بازیهای ویدیویی ایجاد شدهاند ممکن است تاثیرات مثبتی نیز داشته باشند و باعث شوند که فرد بهتر فکر کند و از ذهن خود بهتر استفاده نماید.
علاوه بر موارد ذکر شده محققان اخیرا پی بردهاند که در این افراد، بین این بخش از قشر مغز(salience network) که در پشت پیشانی قرار دارد و بخش دیگری از قشر مخ که بین لوب آهیانهای و لوب گیجگاهی واقع شده است هماهنگی خیلی بیشتری وجود دارد که در مغز افراد عادی بین این دو بخش از قشر مخ، تا این اندازه ارتباط و هماهنگی وجود ندارد. البته از نظر این محققان، یافتههای اخیر نگران کننده هستند؛ زیرا چنین ارتباطاتی بین این دو بخش از قشر مخ در اختلالاتی مانند اسکیزوفرن، سندروم داون و اوتیسم نیز دیده میشود و همچنین در مغز افرادی که دچار اختلال impulse control disorder هستند نیز چنین ارتباط عصبی دیده شده است. در این نوع اخلال ذهنی (impuls control disorder)، فرد رفتارهای ناگهانی و بی دلیل از خود نشان میدهد که این رفتارها ممکن است خطرناک باشند.
نتیجهی این بررسیها نشان میدهد که افرادی که در انجام بازیهای اینترنتی بسیار قهار هستند و مراحل سخت بازی را به راحتی پشت سر میگذارند، ممکن است که گاهی اوقات ذهنشان به راحتی دچار آشفتگی شود و انضباط فردی کمی داشته باشند.
در زمان حال، ما دقیقا نمیدانیم که آیا بازی کردن بازیهای ویدیویی در طی سالهای متمادی، باعث چنین تغییراتی در مغز این افراد شده است یا اینکه در ابتدا چنین تفاوتهایی در مغز این افراد بوجود آمده و سبب شده است که این افراد به سمت افراط در بازیهای ویدیویی کشیده شوند. باید تحقیقات و بررسیهای بیشتری در این زمینه صورت بگیرد تا اینکه محققان بتوانند دربارهی اثرات طولانی مدت بازیهای ویدیویی بر روی مغز انسان، اطلاعات دقیقتری را بدست بیاورند. جفری اندرسون در این رابطه میگوید:
اکثر تغییرات ایجاد شده در مغز این افراد را میتوانیم مفید و سودمند تلقی کنیم؛ اگرچه نمیتوانیم این تغییرات خوب و مفید را از مشکلاتی که احتمالا به همراه بازی کردن افراطی برای ما پیش میآید، جدا و تفکیک نماییم.
اساتید و پژوهشگرانی که این تحقیقات را انجام دادهاند، معتقدهستند که این بررسی جامعترین بررسی و تحقیقی است که تا به حال در مورد این مساله، انجام شده. اما تحقیقات بیشتر و گستردهتری باید در این خصوص صورت بگیرد تا اینکه مشخص شود چگونه این بخش از زندگی دیجیتال ما، میتواند تاثیراتی مثبت و منفی بر سلامت جسمانی و ذهنی ما داشته باشد.