فناوری اطلاعات چیست؟

اطلاعات (Information) نماینده داده‌ها (Data) یا واقعیات خام برای دریافت‌کننده آن می‌باشد. در واقع اطلاعات یک منبع اصلی از سازمانهای جدید است. اطلاعات همان فرم قابل استفاده از داده‌ها است که از راه‌های خاصی بدست می‌‌آید. به عبارت دیگر اطلاعات دیتاییست که دارای توضیح و تفسیر می‌باشد.تکنولوژی (Technology) ترکیبی از مهارت‌ها و دانش‌ها و توانایی‌ها و مواد و ماشین‌ها و ابزارها است که انسان از آن برای تبدیل کردن و یا تغییر دادن مواد خام به اجناس با ارزش و خدمات استفاده می‌کند.تکنولوژی اطلاعات یا IT تکنولوژی است که برای ذخیره کردن و ارتباط برقرار کردن و دستکاری کردن اطلاعات استفاده می‌شود.سازمانها و موسسات از تکنولوژی در موارد عمومی‌تر و از تکنولوژی اطلاعات در موارد خاص‌تر استفاده می‌کنند تا مفیدتر و تأثیرگذارتر باشند.

تغییر نقش IT

در اوایل پیدایش IT یعنی زمانی که کامپیوترهای "main framo" مرکز جهان بودند سازمانی به نام "EDP" بوجود آمد. "EDP" مخفف کلمه "Electronic Data Processing" است و در واقع این نام تمام کاری بود که این سازمان انجام می‌داد. یعنی انجام عملیات بر روی داده‌ها با استفاده از یک وسیله الکترونیکی که نام آن کامپیوتر است.در اوایل سال ۱۹۸۰ یک انقلاب بی‌سر و صدا اتفاق افتاد.

شرکت "IBM" اولین کامپیوتر شخصی‌اش را موسوم به "PC" معرفی کرد و نکات فنی آن را با جزئیات به عموم آگاهی داد. بنابراین این امکان را برای سایر شرکتها نیز فراهم آورد تا خود را با کامپیوترهای این شرکت سازگار سازند.این وسیله در ابتدا تنها در منزل استفاده می‌شد اما به سرعت در سازمانها و ادارجات و حتی در زمینه‌های ساخت و ساز نیز نفوذ کرد.در ابتدا متخصصان "EDP" نمی‌دانستند چگونه با این پدیده مقابله کنند: بعضی‌ها فکر می‌کردند این دستگاه به همان سرعتی که بوجود آمده از بین خواهد رفت. برخی دیگر آن را به طور کلی نادیده گرفتند و عده‌ای دیگر نیز جنگی را بر علیه این باصطلاح مزاحمها آغاز کردند.بعد از مدتی این مطلب به وضوح روشن شد که کامپیوترهای خانگی باقی خواهند ماند و این ماشین جایگاه خود را مجدداً در سازمانها بدست آورد.

چند سال بعد دو تکامل دیگر اتفاق افتاد: معرفی سیستم رشته‌ای و دیگری شبکه‌های مناطق محلی یا "LAN" این دستاوردها به مردم اجازه داد تا اطلاعاتشان را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و با هم در گروه‌های کاری کوچک یا بزرگ همکاری کنند.این تکاملها از جنبه دیگری نیز حائز اهمیت بود و آن مقابله شرکت تازه تأسیس IT با همان شرکت EDP بود.در حالی که شرکت قدیمی EDP در تمام سازمان خود تنها یک کارمند داشت شرکت تازه تأسیس IT مجبور بود با تمام سازمان مواجه شود تقریباً تمام کارمندان در هر رده‌ای یک کامپیوتر اختصاصی متصل به شبکه در اختیار داشتند کارمندان جدیدالورود اطلاعات بسیار اندکی راجع به کامپیوتر داشتند و این در حالی بود که کاربران سیستمهای قدیمی EDP هرکدام در شاخه مربوط به خود متخصص بوده و در استفاده از این سیستمها بسیار کارآزموده بودند.

بنابراین موسسه IT ملزم به برگزاری دوره‌های تخصصی مانند کلاسهای تدریس کامپیوتر شد.به خاطر اصلاح کردن نیروی تولید کارمندان و به خاطر راه‌های جدید برای برقرار کردن ارتباط و انجام کارهای گروهی سلسله مراتب قدیمی و بی‌نظم از بین برده شدند و عناوینی مانند "Flat Organization" و "Horizantal Department" معمول شد.همچنین استقلال IT به طور شگفت‌آوری افزایش یافت. تقریباً تمام جنبه‌های تجارت به کمک تکنولوژی اطلاعات پشتیبانی می‌شد و یا اصولاً برپایه تکنولوژی اطلاعات بنا نهاده شده بود. همینطور که جنبه‌های بیشتر و بیشتری از تجارت توسط IT پوشش داده می‌شد این تکنولوژی بیشتر و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت تا اطلاعات بهتری راجع به آن تجارت به دست دهد.مدیریت سیستمهای اطلاعاتی و تجارت هوشیار و ذخیره کردن داده‌ها و بازیابی آنها تبدیل به بخشی از لغات معمول مدیران تجاری شدند. در همین زمان تکامل تکنولوژیکی دیگری به وقوع پیوست: شبکه‌ها و دیجیتالی شدن ارتباطات رادیویی و تلفنی و تلویزیونی …

مردم با کمک کامپیوترهایشان شروع به کار کردند و به طور مشابهی تکنولوژی ارتباطات دیجیتالی شد. به علت این همگرایی تکنولوژی بسیاری از تشکیلات تصمیم گرفتند که ارتباطات را نیز به دست همان کسی بسپارند که در رأس فرآیند تجارت اطلاعات می‌باشد.امروزه IT در بسیاری از تشکیلات به هسته تجارت بسیار نزدیک و یا حتی جزوی از آن می‌باشد. این مطلب حتی در مورد سازمانهایی مانند پست و بیمه و بانکها که محصولات غیرمادیشان بدون IT وجود نخواهد داشت نیز صادق است.برای مثال یک حساب بانکی ساده را در نظر بگیرید. این یک مسأله کاملاً خیالی است که هیچ تجلی فیزیکی ندارد و فقط روی دیسکها و در حافظه کامپیوترهای بانک موجود است. نمونه دیگر بورس اوراق بهادار به شیوه مدرن می‌باشد که تمامی معاملات از بیتهای شناور در شبکه معاملات بورس هستند و باز هم هیچ معامله فیزیکی در بین نیست.در بسیاری از سازمانها این مطلب به وسیله حضور یک نماینده (مامور اطلاعاتی ارشد یا CIO) در تیم مدیریتی ارشد منعکس می‌شود. CIO رییس مدیرهای تکنولوژی و همچنین مدیرهای تجاری است و در واقع رابطهای بین این دو است.

در سایر سازمانها نیز که IT تقریباً یک تابع پایه‌ای است یعنی مدیر IT نقش خود را به عنوان مدیریت سازمانی که به سمت اهداف تکنولوژیکی سوق داده شد ایفا می‌کند.هم‌اکنون حباب اینترنت در حال انفجار و اقتصاد جهان در حال پسرفت است. تجارتها برای نجات خود از این بحران و حفظ حیات خود در حال تمرکز یافتن بر روی فعالیتهای هسته‌ای خود می‌باشد. برای حوزه IT نیز این زمانها زمانهای سختی است. زیرا باید ارزش خود را بیش از پیش ثابت کند.سطح استخدام کارمندان IT منجمد شده و یا حتی کاهش یافته و پروژه‌های جدید کمی موجود هستند و سیستمهای فعلی اول باید بازگشت سرمایه‌گذاری را نشان دهند. همانطور که گفته شد تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات جهانی دوران ناخوشایندی را سپری می‌کند و مدیران تکنولوژی در معرض اعتراض اشخاص مالی می‌باشند که همواره برای کاهش هزینه‌ها تلاش می‌کنند.تحت این شرایط بیش از پیش نیاز به متخصصین با اطلاع احساس می‌شود.

تکامل صنعت IT

صنعت IT بخش بسیار متنوعی از اقتصاد می‌باشد که شامل هزاران شرکت کوچک متوسط و بزرگ بوده که به بازارهای مختلفی خدمت می‌کنند.یک شیوه نگرش به این مسأله تمییز دادن و تشخیص دادن سه بخش تمرکز یافته بر سخت‌افزار و نرم‌افزار و خدمات می‌باشد.تا سال ۱۹۸۰ این سه بخش به صورت عمودی ساخته می‌شدند. مشتریان از تعداد کم فروشنده‌ها مثل "DEC" یا "IBM" یا "Wang" مجبور به انتخاب یک راه‌حل مختص IT شدند. این فروشنده‌ها راه‌حلهای کامل را که شامل سخت‌افزار و نرم‌افزار و سرویسهای مربوطه بودند ارائه دادند.

به دلیل خاص بودن ذاتی راه‌حلهای IT خریداران به تهیه‌کنندگان خاص وابسته بودند و این موضوع شانس کمی را برای سایر فروشندگان باقی می‌گذاشت تا محصولات و یا خدمات خود را ارائه دهند.دو اتفاق باعث تغییر اساسی در این وضعیت شد: معرفی "Micro Processors" و دیگری ساخت نرم‌افزارهای استاندارد باز. این‌دو مورد باعث تغییر صنعت IT از ساختار عمودی به ساختار افقی گردید.در حال حاضر فروشندگان سخت‌افزار و نرم‌افزار و ارائه خدمات تخصص یافته‌اند.امروزه صنعت IT یکی از پویاترین صنایع در اقتصاد جهانی است. به عنوان یک بخش IT نه تنها میلیونها شغل سطح بالا ایجاد می‌کند بلکه به سایر موسسات نیز کمک می‌کند تا نه تنها کاراتر و مفیدتر باشند بلکه باعث نوآوری شوند.و در پایان اینکه IT نه تنها در زمینه کامپیوتر بلکه در زمینه‌هایی از قبیل منابع انسانی و سیستمهای اطلاعاتی و منابع اقتصادی و… نیز کاربردهای فراوانی دارد.