امروزه بسیاری از کسب‌و‌کارها در همه‌ی جهان به‌صورت خانوادگی ساخته و مدیریت می‌شوند. موفقیت در چنین کسب‌و‌کارهایی، هم به آینده‌ی کاری شما کمک می‌کند و هم روابط خانوادگی شما را بهبود می‌بخشد. اما جالب است بدانید که تنها مقدار کمی از آن‌ها به نسل سوم خانواده منتقل می‌شوند. پس چه چیزی علت شکست خوردن آن‌ها است؟ دلیل این موضوع این است که این کسب و کارها یک سری قوانین ساده را نادیده می‌گیرند و مرز صحیحی بین خانواده و کسبوکار خود ایجاد نمی‌کنند. ۳ نکته‌ای که در ادامه‌ی این مقاله‌ی زومیت آورده شده است، به شما در حفظ و موفقیت کسبوکار خانوادگی کمک بسیار زیادی می‌کند.
۱- حصار مشخصی بین خانواده و کسبوکار تعریف کنید
عبارت «حصار» دید روشنی از ریسک‌های ناشی از عدم وجود مرز مشخص بین خانواده و کسبوکار به ما می‌دهد. بدون تعریف این مرز اعضای خانواده سعی می‌کنند در تمام امور دخالت کنند. بنابراین یک سری بایدها و نبایدها را قبل از شروع همکاری مشخص کنید و از همه بخواهید به آن‌ها پایبند باشند. این کار شاید ساده به نظر برسد؛ اما قدرت آن را نباید نادیده گرفت. به عنوان مثال می‌توان موارد زیر را مرزهای مناسب نام برد:
- درباره‌ی مشکلات کسبوکار در خانه بحث نکنید
- زمانی که سر کار هستید نسبت‌های فامیلی مانند پدر، خواهر، مادر و عزیزم به کار نبرید.
- از ایجاد رقابت جلوگیری کنید. به‌عنوان مثال خواهر و برادرها را در موقعیت‌های متضاد قرار ندهید.
- سعی نکنید افرادی را که در محیط کار نسبت خانوادگی با شما ندارند، به‌نوعی در امور خانواده خود دخالت دهید.
توجه نکردن به این نکته‌ی ساده می‌تواند اوضاع را بسیار آشفته کند. به مثال زیر توجه کنید. این داستان در مورد زوجی است که یک کسبوکار مشترک باهم داشته‌اند:
سوزان به دلیل از دست دادن یک مشتری بسیار مهم از دست شریک تجاری خود یعنی همسرش ناراحت بود. آن‌ها زمانی که با فرزندان خود سر میز شام بودند، در مورد این اشتباه بحث کردند و بحث آن‌ها زمانی پیچیده شد که سوزان این موضوع را به یک مشکل خانوادگی یعنی کم بودن تفریح‌های خانوادگی ربط داد. همسر او قبول کرد که در مورد از دست دادن آن مشتری اشتباه کرده است؛ اما نمی‌توانست تحمل کند که این موضوعبر روابط خانوادگی آن‌ها نیز تأثیر بگذارد. او نمی‌خواست مشکلات کسبوکار جنبه‌های دیگر زندگی‌اش را تحت تأثیر قرار دهد و این موضوع ادامه‌ی مسیر را برای آن‌ها سخت کرده بود.
احتمالا شما هم بعد از خواندن این داستان، سوزان را به دلیل دخالت دادن امور کار در مسائل خانگی مقصر می‌دانید. با این حال کلید موفقیت در کسبوکارهای خانوادگی این است که همه‌ی اعضا نسب به جدا نگه‌داشتن کار و زندگی به یکدیگر تعهد داشته باشند. این شرط زمانی سخت می‌شود که شما بخواهید پیروزی‌ها را با خانواده جشن بگیرید اما اجازه نداشته باشید در مورد مشکلات باهم بحث کنید. راه‌حل این مشکل این است که همه باهم توافق کنند و مسائل کار و زندگی را از هم جدا نگه دارند و اگر یک نفر قوانین را زیر پا گذاشت، به او تذکر بدهند.
۲- سن و جنسیت را برای تعیین موقعیت‌های شغلی در نظر نگیرید
نویسندگان این مطلب روی یک میلیون داده‌ی حاصل از ۴۰ سال رفتار کلیشه‌ای مردم تحقیق کرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که بسیاری از باورهای مردم پایه و اساس درستی ندارد.
اولین نتیجه‌ی تحقیق آن‌ها این بود که خانم‌ها در امور مربوط به سازماندهی بهتر از مردان نیستند و مردان هم رهبران کسبوکار بهتری نسبت به خانم‌ها نیستند. طرز تفکری کلیشه‌ای که شغل افراد را با توجه به جنسیت آن‌ها انتخاب کند، باعث نادیده گرفتن مهارت‌های افراد می‌شود.
نتیجه‌ی دوم تحقیقات آن‌ها این بود که سن و سال افراد هیچ ارتباطی به اجرا، رهبری و توانایی آن‌ها در حل مسئله نخواهد داشت. بسیار از خانواده‌ها مسن‌ترین عضو فامیل را به‌عنوان رئیس کسبوکار انتخاب می‌کنند و این موضوع باعث می‌شود توانایی‌های فردی که شایستگی این کار را دارد، از بین برود.
۳- به‌موقع از کسبوکار خارج شوید
بسیاری از مردم یک کسبوکار را به‌راحتی آغاز می‌کنند؛ اما تعداد کمی با موفقیت از آن بیرون می‌آیند. این مشکل در بسیاری از کسبوکارهای بزرگ و مخصوصا هنگام منتقل شدن از یک نسل به نسل بعدی مشاهده می‌شود. صاحبان کسبوکار و مخصوصا کسبوکار خانوادگی باید بدانند که چه زمانی باید با موفقیت از تجارت خود کنار بروند. علت چالش‌برانگیز بودن کناره‌گیری از یک کسبوکار خانوادگی، واضح نبودن روابط بین کار و خانواده است. بنابراین داشتن یک برنامه‌ی جدی برای خارج شدن از تجارت یک امر ضروری برای بقای آن است.
نویسنده‌ی این مطلب زمانی که در حال انجام تحقیقات خود بود به یک مورد جالب برخورد می‌کند. او پدر و پسری را پیدا می‌کند که یک کسبوکار بسیار موفق در زمینه‌ی بازاریابی داشتند. او فکر می‌کرد پسر خانواده مدیرعامل شرکت است؛ اما زمانی که متوجه می‌شود او معاون است، بسیار تعجب می‌کند. آن پسر در توضیح درباره‌ی این موضوع می‌گوید زمانی که پدرش قصد کناره‌گیری از این کار داشته، از او خواسته است فرد دیگری را به‌عنوان مدیرعامل شرکت انتخاب کند، زیرا او به کار فروش علاقه‌ی بیشتری دارد؛ و همین موضوع باعث پیشرفت بیشتر کسبوکار آن‌ها شده است.
دلایل بسیار زیادی برای راه‌اندازی و نگهداری کسبوکارهای خانوادگی وجود دارند. اما برای حفظ و بقای آن‌ها نکات زیادی هستند که باید رعایت شوند و عمل نکردن به آن‌ها می‌تواند هم باعث سقوط یک کسبوکار شود و هم روابط خانوادگی را از بین ببرد. به‌عنوان آخرین نصیحت به یاد داشته باشید که هرگز نباید مسائل مربوط به کار را با روابط خانوادگی دخالت دهید.